Vakantie Bosnië en Herzegovina: de ruwe diamant van de Balkan

Toen Bosnië en Herzegovina de onafhankelijkheid uitriep en zich in 1992 als derde land af wilde scheiden van Joegoslavië, ontstond er onrust tussen de verschillende bevolkingsgroepen. De Bosnische Serviërs waren namelijk tegen de onafhankelijkheid. Niet veel later brak de Bosnische burgeroorlog uit. In de kleine vier jaar die de oorlog duurde, werden vele gruwelijkheden begaan door (voornamelijk) het Joegoslavische volksleger, zoals massamoorden en etnische zuiveringen. De beruchtste hiervan is de massamoord bij Srebrenica, waar Nederlandse VN soldaten een belangrijke rol in speelden.

Na veel internationaal ingrijpen kwam de oorlog in Bosnië in 1995 tot een einde met het verdrag van Dayton. Hierin werd Bosnië en Herzegovina opgedeeld in twee delen, de Federatie van Bosnië en Herzegovina en de Servische Republiek, met een overkoepelende federale overheid. Ondanks dat de politieke situatie in het land instabiel blijft, is het tegenwoordig een veilig land om naartoe te reizen. Wel zijn de sporen van de burgeroorlog nog op veel plekken zichtbaar. Zo zie je in sommige delen van het land veel leegstaande huizen en spookdorpen.

De hoofdstad van Bosnië en Herzegovina, Sarajevo, is meteen haar meest bekende trekpleister en niet zonder reden. Sarajevo is een stad vol geschiedenis en er is genoeg te ontdekken en te doen. De grootste religie in Bosnië en Herzegovina is de islam en dit is in Sarajevo goed te zien aan de vele moskeeën die de stad rijk is. De bekendste en grootste is de Gazi Husrev-beg moskee, die op gezette tijden voor bezoekers open is. Naast de islam zijn ook twee stromingen van het christendom goed vertegenwoordigd in Sarajevo, zo staan er zowel katholieke als oosters-orthodoxe kerken. De stad biedt hierdoor architectonisch gezien een interessante mix van culturele gebouwen. 

Die mengelmoes van culturen komt ook tot uiting in de Bascarsija, dit is de oude bazaar en het historische centrum van Sarajevo. De bazaar stamt uit de 15e eeuw, maar door een brand in de 19e eeuw is hier tegenwoordig nog maar de helft van over. Je kunt hier rustig een paar uur ronddwalen en de omgeving in je opnemen, genieten van Oosterse lekkernijen, zoals Baklava, en de bekende Sebilj fontein bezoeken. Volgens de lokale legende zal iedereen die het water uit deze fontein drinkt ooit terugkeren naar Sarajevo.

Voor wie geïnteresseerd is in de Bosnische Burgeroorlog zijn er meerdere musea te vinden die de recente geschiedenis van het land belichten. Ook de nabijgelegen vervallen Olympische bobsleebaan biedt een kijkje in het turbulente verleden van het land. De baan is door de Bosnische Serviërs gebruikt als tactisch aanvalspunt tijdens het Beleg van Sarajevo. Hierna is de baan in onbruik geraakt, maar heeft, dankzij de schoonheid die de combinatie van verval en vele graffiti teweegbrengen, een nieuw leven gekregen. Je kunt de berg, waar de bobsleebaan op ligt, te voet beklimmen of met een kabelbaan omhoog gaan. 

Eén van de absolute parels van Bosnië en Herzegovina is nationaal park Una. Het gebied staat bekend om zijn vele watervallen en grote biodiversiteit. Het park beslaat een uitgestrekt gebied langs de grens met Kroatië en heeft meerdere ingangen die naar verschillende bezienswaardigheden van Bosnië en Herzegovina leiden. Je betaalt bij de ingangen een kleine fee om het national park binnen te mogen rijden of lopen. De weg bij ingang 3 leidt naar de imposante waterval Štrbački buk, waar je mooi kunt picknicken of eventueel een rafting trip kunt maken. Verder naar het zuiden ligt het gehucht Martin Brod, waar een hoop te ontdekken valt. Van sprookjesachtige stroompjes en watervallen tot een verlaten spoortunnel. Helaas is het niet toegestaan bij de watervallen te zwemmen, wat wel kan bij andere delen van de rivier, echter is het water zelfs in de zomer nog erg koud!

Een van de andere bezienswaardigheden in Bosnië en Herzegovina die je niet mag missen is tijdens vakantie is de Kravicka waterval. Eigenlijk is dit het Bosnische en veel minder bekende alternatief voor de Kroatische Plitvice watervallen. Dit betekent dat het hier veel minder toeristisch is en je ook een stuk minder geld betaalt voor de entree! Je kunt hier heerlijk zwemmen, en het is in de zomer daarom wel een populaire plek bij de locals. Als je de watervallen voor jezelf wilt hebben, is het dus aan te raden om vroeg te komen. Het is ook mogelijk om naast de waterval wat te eten bij een restaurant en je kunt verderop langs de rivier kamperen.

Gelegen in het zuidwesten, nabij de grens met Kroatië, is Mostar een van de meest bezochte plekken van Bosnië. Ook dit stadje heeft een lange geschiedenis van conflicten en een mix van culturen. De oude brug, Stari Most, die middenin de stad de rivier Neretva oversteekt, is hét symbool van Mostar. De brug is in de 16e eeuw gebouwd en exemplarisch voor Islamitische architectuur in de Balkan. Tijdens een conflict tussen Bosnische-Kroaten en Bosniërs in 1993 is de brug verwoest, maar daarna opnieuw opgebouwd. De eeuwenoude traditie, waarbij lokale mannen van de brug twintig meter omlaag de rivier in springen, wordt nog altijd in stand gehouden. Naast de brug biedt het oude centrum van Mostar een hoop andere interessante architectuur en veel leuke winkeltjes en terrasjes. Mostar biedt dus genoeg bezienswaardigheden om te verkennen tijdens je rondreis door Bosnië en Herzegovina.

In de omgeving van Mostar liggen nog enkele kleine plaatsjes die absoluut een bezoek waard zijn tijdens je vakantie in Bosnië en Herzegovina. Zo is er Blagaj met haar indrukwekkende oude fort. Ook vind je hier het Derwisj-huis of Tekija, wat misschien wel het meest gefotografeerde plekje van Bosnië is. Daarnaast is het veertiende-eeuwse museumdorpje Pocitelj zeker een aanrader als je een reisje terug in de tijd wil maken. Ook dit plaatsje is tijdens de burgeroorlog grotendeels verwoest, maar inmiddels volledig gereconstrueerd. De ligging op een heuvel in combinatie met de Ottomaanse architectuur maken het tot een unieke plek om te bezoeken tijdens je rondreis door Bosnië en Herzegovina.

Bergen zijn er volop in Bosnië en Herzegovina, maar wandelen lijkt in Bosnië geen erg populaire activiteit dus het aantal bergen dat goed begaanbaar is, is helaas minimaal. Twee uitzondering zijn de hoogste pieken van het land, Maglić en Volujak, respectievelijk 2.386 en 2.336 meter hoog. Ze liggen beide op de grens met Montenegro en de hikes die je hier kunt maken, zijn duidelijk aangegeven en de uitzichten zijn fantastisch. Een andere berg die absoluut een klim waard is, heet Troglav (1.913m) en ligt bij de grens met Kroatië. Het pad naar de top is hier wat minder goed aangegeven, vooral het eerste stuk kan onduidelijk zijn. We raden je dan ook aan om bij de lokale bewoners in het dorp aan de voet van de berg wat informatie in te winnen voor je begint aan de hike.

Tussen de vele bergen liggen enkele prachtige meren verscholen. Deze zijn over het algemeen een stuk beter bereikbaar. Zo is er Busko Jezero, een groot rustig meer bij de grens met Kroatië, waar je goed kunt wildkamperen aan de oever. Doe dit wel altijd netjes en zorg dat je geen sporen achterlaat. Daarnaast heb je Jablaničko Jezero, een stuwmeer tussen Jablanica en Konjic. De kleur van het water en de omringende bergen doen denken aan landschappen in Zuidoost-Azië en het meer is een populaire bestemming voor lokaal toerisme. Je kunt hier zwemmen, varen of kayakken. Overnachten kan op één van de omringende campings of in een appartement. 

Het mooiste meer is volgens ons echter Boračko Jezero, wat precies tussen Sarajevo en Mostar in ligt. Je betaalt een kleine fee om hiernaartoe te mogen rijden, maar dat is het zeker waard. Het kristalheldere water is in de zomer heerlijk verfrissend en de direct aan het meer gelegen camping voelt gemoedelijk.

Een rondreis Bosnië en Herzegovina is ideaal om te combineren met een bezoek aan een van de buurlanden Montenegro en Kroatië. Vooral Kroatië is een logische optie als je vanuit Nederland komt, omdat je hier sowieso al doorheen moet rijden. Ook bevinden veel mooie plekken van Bosnië zich in de buurt van de grens met Kroatië. Ideaal dus om de terugweg naar Nederland langs de Kroatische kust af te leggen en onderweg wat stops te maken bij mooie stranden en plaatsjes zoals Trogir en Sibenik. Als je wat meer tijd hebt is het ook een optie om Bosnië te combineren met het prachtige Montenegro.

Wil jij een rondreis Bosnië combineren met andere Balkan landen? Lees ook onze tips voor een rondreis door Montenegro, de highlights van Albanië, de prachtige wandelroute Peaks of the Balkans trail of een stedentrip Belgrado, Servië.

Of lees al onze blogs over de Balkan.