Phnom Penh: de levendige hoofdstad van Cambodja

Hoewel het niet mijn favoriete hoofdstad in Zuidoost-Azië is, vind ik Phnom Penh wel een leuke stad om te bezoeken voor 1 of 2 dagen tijdens je rondreis. De Cambodjaanse hoofdstad heeft veel te verduren gehad onder het zwaar Communistische regime van Pol Pot. De burgeroorlog is officieel in 1979 geëindigd, maar Cambodja kent pas echt rust sinds 2003. Het is dus vooral een stad die het verhaal van de Cambodjaanse geschiedenis vertelt.

Bij bezienswaardigheden als de Killing fields en in de Thuol Sleng gevangenis leer je alles over dit verleden. Bepaald geen sprookje, maar wel een belangrijk onderdeel van een vakantie in Cambodja, omdat je de cultuur van de Cambodjanen vandaag de dag op deze manier beter door leert begrijpen. Toch heeft Phnom Penh meer te bieden dan een geschiedenisles, zo is het iconische Royal Palace ook een highlight van de stad en vond ik de Russian Market heel leuk om te bezoeken.

Wat er verder te doen is in Phnom Penh lees je in mijn tips hieronder!

Om de highlights van Phnom Penh te begrijpen, is het goed om een stukje geschiedenis te kennen. In de jaren ’70 vond er een genocide plaats in Cambodja, onder leiding van Pol Pot en het rode Khmer leger. In totaal zijn er zo’n 2.400.000 Cambodjanen vermoord over een tijdsbestek van 10 jaar. Dat was bijna de helft van de bevolking!

Je kunt je voorstellen dat een bezoek aan de stad en de herinneringen hieraan geen fijne vakantiekriebels oproepen. In Phnom Penh zijn verschillende bezienswaardigheden, zoals de Killing Fields en het Tuol Sleng museum, die inzicht geven in deze vrij recente gruwelijke geschiedenis van het land. Niet leuk, maar wel verplichte stof voor iedere bezoeker.

Wat in een ver verleden een middelbare school was, is door de Rode Khmer omgebouwd tot gevangenis, of martel- en moordhuis. Zo’n 20.000 mensen zijn op afgrijslijke wijze omgebracht in het Tuol Sleng gebouw, ook wel de S-21 gevangenis genoemd. Wanneer je door de gangen loopt bekruipt je een vreselijk gevoel. De foto’s aan de muur geven je rillingen. De portretten zijn van mensen, vaak bruut mishandeld of al tot de dood gemarteld, vreselijke plaatjes. Dat in combinatie met de martelattributen die ‘tentoongesteld’ worden maakt dat je het liefst zo snel mogelijk wil doorlopen met dichtgeknepen ogen. Het enige wat ik me af kon vragen is ‘hoe is het mogelijk dat dit gebeurd is?’. Er is geen twijfel over mogelijk, de Cambodjanen hebben enorm geleden en het Tuol Sleng museum onderstreept dit.

Het Tuol Sleng (genocide) museum bezoeken is niet leuk om te doen in Phnom Penh, maar wel een belangrijke plek om echt inzicht te krijgen in het verleden van Cambodja. Het is tegelijk een plek waar de slachtoffers worden herdacht. Er zijn slechts 7 overlevenden geweest uit deze gevangenis. Een aantal daarvan zijn nog in leven en zij vertellen hier hun verhaal. In totaal waren er 167 van dit soort gevangenissen tijdens het Pol Pot regime, maar de Tuol Sleng gevangenis was de grootste. 

Ongeveer 15 km buiten de stad vind je de Killing fields. Op deze plek zijn 86 massagraven gevonden, met in totaal 8.985 lichamen van mensen die onder het regime van Pol Pot zijn vermoord. Wanneer je in stilte langs de grasvelden loopt kun je je niet voorstellen wat er hier gebeurd is.

De omgeving is sereen, behalve een vogel hier en daar hoor je verder geen geluid. De bordjes ‘don’t walk through the mass graves’ en het monument vol met schedels zorgen echter wederom voor een luguber gevoel. Deze Killing fields zijn niet de enige plek in Phnom Penh waar massagraven gevonden zijn. In totaal zijn er 343 van dit soort plekken gevonden in en rondom Phnom Penh. Een vreselijke gedachte.

Gelukkig is er, naast deze historische bezienswaardigheden, meer te doen in de hoofdstad. Een leuke manier om Phnom Penh te verkennen is met een tuktuk, afgewisseld met stukjes lopen. De highlights liggen op redelijke afstand van elkaar en het is dus goed te doen om in een rustig tempo alle hoogtepunten te bekijken als je hier een dag voor uittrekt.

De Royal Palace wordt nog steeds bewoond door de koning, maar is wel te bezichtigen. Het Koninklijk paleis bestaat uit meerdere gebouwen en er zijn er een aantal die je mag bezoeken als toerist. Bij het optrekje van de koninklijke familie hoort ook de zilveren pagode, een van de andere bezienswaardigheden van Phnom Penh. De pagode telt 5000 zilveren tegels en wordt daarom de zilveren pagode genoemd, echter mag deze niet gefotografeerd worden. Daarnaast vind je een aantal andere pagodes op het terrein, net als prachtige muurschilderingen. Wat mij betreft is het Royal Palace wel de moeite waard om te bezoeken.

Ten noorden van de Royal Palace vind je het National Museum van Cambodja. In het museum vind je de best bewaarde collectie Khmer-kunst met maar liefst 14.000 items. Het museum is door een Fransman ontworpen, maar is in traditionele Khmer-stijl gebouwd. Wanneer je in Angkor rondloopt zie je dat er hier en daar hoofden van beelden missen. Een groot deel van deze missende beelden zijn terug te vinden in het National Museum. Veel van deze beelden zijn door de jaren heen, over de wereld verspreid, teruggevonden en terug naar Cambodja gebracht.

In Cambodja tref je veel grote markten aan, zo ook in Phnom Penh. Een van die markten is de Russian market. Deze markt is gigantisch en je treft er met name souvenirs en kunstnijverheid aan. Leuk dus als je cadeautjes voor het thuisfront wilt inkopen! Naast souvenirs kun je in het midden van de markt ook eten. Hier zijn diverse stalletjes waar je goedkoop en lokaal kunt eten. Ik at op deze markt het lokale gerecht Khmer noodles, een (vaak vegetarische) curry met verse noedels en veel groentes. Zeker het proberen waard als je in Cambodja bent!

Een andere markt die behoort tot de belangrijke bezienswaardigheden van Phnom Penh is de Central Market. Niet direct vanwege wat je er kunt kopen, maar vanwege het markante gebouw dat nog uit de Franse koloniale tijd stamt. In de ‘armen’ van het bijzondere gebouw zijn allerlei stalletjes met elektronica, kleding en andere accessoires gevestigd. Loop vooral even naar binnen, want de hoge koepel, met ouderwetse klok is een fraai gezicht. Een bezoek aan de Central Market is dus zeker een aanrader om te doen in Phnom Penh. 

Veel van de genoemde highlights van Phnom Penh zijn verbonden aan de geschiedenis van Cambodja. Om je meer achtergrond te geven over deze bezienswaardigheden lichten we de belangrijkste historische gebeurtenissen hieronder toe.

Cambodja is een oude Franse kolonie en de Fransen hebben zelfs tot midden jaren negentig Phnom Penh geregeerd. Dit is nog duidelijk te zien wanneer je door de stad loopt. Je ziet nog veel Franse koloniale herenhuizen langs de rivier staan en ook de Central Market is een van de bezienswaardigheden van Phnom Penh die door de Fransen is ontworpen en gebouwd.

De kanalen in de stad zijn ook door de Fransen aangelegd en samen met het spoorwegnetwerk heeft dit ervoor gezorgd dat de stad bleef groeien en uitgebloeid is tot ‘de parel van Azië’.

Door de Vietnamoorlog werd het platteland van Cambodja gebombardeerd en dat zorgde ervoor dat veel mensen naar de hoofdstad trokken. De stad begon andere vormen te krijgen en er ontstonden meer buitenwijken en achterstandsbuurten. De afgelopen jaren heeft Phnom Penh een gigantische groei doorgemaakt en kan de stad zich met ruim 6 miljoen inwoners meten aan veel grote steden in Zuidoost-Azië. 

Pol Pot en zijn Rode Khmer regime waren communisten en wisten in 1975 aan de macht te komen. Alle mensen moesten dezelfde kleding dragen en mochten alleen eten wat en wanneer er toestemming gegeven werd. Zelfs het fruit van de bomen mocht je niet plukken om te eten, omdat dit als egoïstisch beschouwd werd. Dit verhaal wordt verteld bij bezienswaardigheden als de Killing Fields en het Tuol Sleng museum.

In de jaren dat Pol Pot en zijn Rode Khmer aan de macht waren, werden de mensen weer terug verjaagd naar het platteland om 12 tot 16 uur per dag op het land te werken, om ’s werelds nummer één rijstexporteur te worden. Mensen met enige intelligentie en vooraanstaande beroepen werden door de Rode Khmer als bedreiging gezien en daarom gemarteld en vermoord. De overige bevolking werd dus terug naar het land verjaagd en woonden in kleine bamboe hutten, terwijl hun kinderen weggenomen en opgeleid werden tot soldaat. We hebben het nu over de jaren zeventig, nog geen vijftig jaar gelden! 

Je accommodatie in Phnom Penh zal zich ongetwijfeld in de omgeving van de rivier bevinden, waar je allerlei restaurants en bars vindt. In de avond komen de meeste toeristen naar de boulevard voor ontspanning en een lekkere maaltijd. Phnom Penh is (nog) niet te vergelijken met andere Aziatische hoofdsteden, zoals de metropolen Bangkok of Kuala Lumpur, maar de stad groeit enorm hard!

Zelf bezocht ik Phnom Penh voor het eerst in 2009 en herkende de stad tijdens mijn tweede reis naar Cambodja in 2023 niet meer terug! Wolkenkrabbers zijn als paddestoelen uit de grond geschoten en Phnom Penh heeft een ware metropolitische skyline ontwikkeld. Het verkeer is met zijn vele scooters, tuktuk’s en auto’s de typische chaos die je van een Aziatische stad kunt verwachten. Overal zie je streetfood stalletjes langs de weg en ondanks de vele (hoge) gebouwen, is er toch nog veel begroeiing in de straten te vinden. Beton wordt afgewisseld met gouden, sierlijke daken van de vele tempels in typische Khmer bouwstijl. 

Je kunt de belangrijkste hoogtepunten van Phnom Penh in 1 dag zien. Wil je op je gemak de hoofdstad bekijken en bijvoorbeeld ook een tour doen, dan zou ik 2 dagen uittrekken voor je bezoek. Afhankelijk van je aankomst- en vertrektijd in de stad kun je er 1 of 2 nachten verblijven.

Om in Phnom Penh van A naar B te komen kun je het beste met de tuktuk reizen. Er zijn in de stad diverse apps die hier goed voor werken, zoals Pass App en Grab. Combineer jij je reis door Cambodja ook met bijvoorbeeld Thailand, dan is Grab ideaal. Zelf heb ik deze app veel gebruikt in de hoofdstad. Je boekt eenvoudig een taxi, tuktuk of scooter en deze staan meestal direct voor je neus. Omdat het verkeer vrij druk kan zijn is een tuktuk ideaal in Phnom Penh. Grab werkt net als Uber en je kunt er bijvoorbeeld ook eten mee bestellen. Het grote voordeel is dat je niet hoeft te onderhandelen over de prijs en met je creditcard, online betaalt. Dergelijke apps worden veelvuldig in Phnom Penh gebruikt. 

Hoe je in Phnom Penh komt hangt natuurlijk af van waar je vandaan komt. Kom je vanuit Thailand en wil je vanuit Bangkok naar Phnom Penh reizen, dan kun je eenvoudig vliegen. Maar je het is ook mogelijk over land vanuit diverse plaatsen in Thailand naar Phnom Penh te reizen. Voor het vinden van de beste route en bustickets kun je het beste 12Go Asia raadplegen. Zelf heb ik deze site veelvuldig gebruikt in Azië en het werkt perfect voor het boeken van tickets. Geen gedoe, punctueel en goede service. Ook voor reizen binnen Cambodja ideaal. Je kunt zo verschillende routes en busmaatschappijen met elkaar vergelijken. 

Vanuit Siem Reap naar Phnom Penh is het een busreis van 6 uur. Zelf reisde ik met Giant Ibis, welke ik zeker kan aanraden. De bussen hebben voldoende beenruimte, zijn netjes en rijden op tijd. 

Vanuit Phnom Penh reis je in zo’n 3 á 4 uur naar Kampot en Kep. Ook deze route legde ik zelf met Giant Ibis af. Kep ligt een half uurtje verder dan Kampot en hiervoor neem je dus dezelfde bus.  

Wil je Phnom Penh en Cambodja bezoeken? Natuurlijk kun je zelf je rondreis door Cambodja organiseren, maar het is ook mogelijk om dit via een reisorganisatie, zoals Riksja Travel, te regelen. Je kunt daarbij kiezen voor een complete rondreis, of je reis (deels) zelf samenstellen met bouwstenen, waaronder een bouwsteen naar Phnom Penh. Het voordeel hiervan is dat je samen met een reisspecialist die Cambodja goed kent een route samenstelt die helemaal bij jou past. Daarnaast weten zij ook goed de bijzondere plekjes te vinden en overnacht je vaak in kleinschalige hotels. 

Ga jij na Phnom Penh verder door Cambodja reizen? Lees dan ook onze tips voor, Battambang, Siem Reap en Angkor Wat en bekijk onze reisroute voor een rondreis Cambodja.