Meteen naar de content

Koppensnellers en peniskokers in Papua: een trekking door de Baliem Vallei

Omar van Beek

Door Omar

Cultuur en Unesco

Indonesië

Wandelvakantie

Naakte mensen met een bot door hun neus; die bestaan niet meer… toch? Wanneer je het hebt over de bestemming Papua denken veel mensen toch meteen aan jungle en koppensnellers. Maar wat is nu echt en wat is fictie? Met die vraag in gedachten start de 5-daagse trekking door de Baliem Vallei.

Papua

Laten we beginnen bij Papua, want er bestaat nogal wat verwarring over deze bestemming. Wat is Papua? Ten eerste is het een zeer groot eiland verdeeld over twee landen namelijk Indonesië en Papua New Guinea. Het Indonesische deel bestaat uit de provincies Papua en West-Papua. Papua New Guinea is een onafhankelijk land. Hoewel het woord ‘onafhankelijk’ misschien niet het best gekozen woord is aangezien het land hevig steunt op Australië. De veiligheid in het land ligt gevoelig maar het is, wanneer je van uitdagingen houdt, te bezoeken. De trekking door de Baliem Vallei vindt echter plaats in het Indonesische deel van het eiland. Om precies te zijn in de beboste bergen in het hart van het eiland; de Baliem Vallei.

Baliem Valley uitzichtbaliem valley view II

Start van trek

Om in de Baliem Vallei te komen zijn er weinig opties. De meest gangbare manier is om via Jayapura (provinciale hoofdstad) naar Wamena te vliegen.
Bij aankomst valt je meteen het gebrek aan welkomsthal en bagageband op. De vertrekgate bestaat uit een soort van stal waar mensen door het gaas heen eten en drinken proberen te verkopen aan de wachtende passagiers die hier graag gebruik van maken. De ‘aankomst’ ruimte bestaat uit een pad met een slagboom van waarachter je hartelijk welkom wordt geheten in Wamena. Alles bij elkaar een soort van ontspannen georganiseerde chaos, Nederland kon niet verder weg liggen.

De bagage wordt over de slagboom doorgegeven en eindigt hopelijk bij de juiste persoon. Op zich is die kans best groot, het aantal buitenlandse toeristen is namelijk minimaal. Een auto staat klaar om je naar de lokale markt te brengen zodat je spullen kunt inslaan voor de komende dagen. Van heinde en verre zijn mensen naar Wamena gelopen om de gewassen te verkopen. Ironisch genoeg koop je als reiziger die spullen en neemt deze vervolgens weer terug de vallei in. Je maakt kennis met je reisgezelschap waaronder de gids, kok en dragers.

Peniskoker & Botten

Wamena is toch nog moderner dan je wellicht zou verwachten. Dit houdt echter snel op wanneer je de ‘stad’ in zuidelijke richting verlaat en merkt dat de weg na een klein uur gewoon ophoudt in het niets. Vanaf hier start het lopen. Je bent zeker niet alleen. Je loopt namelijk tussen de forenzen, de mensen die naar Wamena zijn gekomen om te werken lopen gezellig met je mee. Na een relatief eenvoudige wandeling kom je na een uur of drie in het donker aan bij je homestay. Een zeer eenvoudige lage kleien of houten hut is je slaapplaats voor de nacht. Na een warme maaltijd en sterke verhalen van de gidsen lig ja al snel te slapen.

hiking Baliem ValleyBaliem Vallei Dorp

Slapen in de keuken

Ze bestaan toch echt! Na het ontbijt start de trek opnieuw en kom je er al snel achter dat, voornamelijk de oude generatie, er op traditionele manier bijloopt. Dit houdt in naakt, met uitzondering van een peniskoker. En sommige bewoners hebben ook een bot door de neus. Je komt ze vaak tegen, maar het blijft fascinerend.

Dani man

Je wandelt door prachtige wilde natuur. De zuidkant van de vallei is een grote canyon. Aan beide kanten van de rivier schieten de bergwanden steil omhoog. De enkele vlakkere stukken worden meteen bezet door kleine dorpen bestaande uit een serie kleien hutten en akkers. Vaak is het mooiste gebouw van het dorp de school. Naar boven, naar beneden via glibberige modderpaden dan weer over grasvelden, door bossen het landschap is indrukwekkend.

Baliem Valley brug

De slaapplaatsen zijn op zijn minst interessant te noemen. Slapen in het schoolgebouw in een klaslokaal op de houten vloer. De stamoudste die zijn bed afstaat. Maar de beste slaapplaats is de keuken. Een zeer lage kleihut waar net voldoende ruimte is om met twee mensen naast elkaar te liggen. Het vuur en de rook heeft al het ongedierte weggejaagd dus je slaapt, misschien ietwat claustrofobisch na een lange dag lopen, geweldig.
De route leidt naar een touwbrug waar je de wild stromende rivier oversteekt. Dit is het verste punt. Vanaf daar loop je via de andere ‘oever’ weer terug naar Wamena.

Traditioneel huis

Een mummie!?

De trekking langs de rivier in het zuiden bevat stukken waar een redelijke conditie noodzakelijk is. Voor een iets minder intensieve ervaring kun je op de hoogvlakte blijven ten noorden van Wamena. Hier liggen de dorpen iets verder uit elkaar maar is er meer ruimte waardoor het formaat van de dorpen groter is.

Een oude traditie van de lokale bevolking, de Dani, is om de grootste krijgers te ‘conserveren’, met andere woorden, mummificeren. De meeste van deze krijgers zijn vergaan maar één is te bezoeken. Uit een kleine hut wordt een zwarte mummie gehaald. Terwijl je omringd wordt door halfnaakte stamoudsten ruikend naar oud varkensvet, neem je een zeer bizarre foto van jezelf.

Mummie

Die avond kun je genieten van een traditioneel bereide maaltijd. Varkensvlees met zoete aardappel (Oebi) is het meest favoriete gerecht in het gebied. De Papoeaas hebben bereiden dit gerecht in een zogenaamde aarde-oven. Dit is geen oven gemaakt van aarde, nee, het is een gat in de grond. Er gaan gloeiende stenen in het gat die worden afgedekt met bladeren. Vervolgens gaan de aardappels en eventueel het vlees er bovenop. Een tweede laag bladeren beschermt het eten tegen het zand dat terug het gat in wordt geschept. De hitte van de stenen ‘kookt’ vervolgens het eten en na een uur of vijf, voilà je eten is klaar.

Traditionele keuken

De Dani War Game

De Baliem vallei wordt bewoond door een aantal stammen, maar van oudsher is dit het gebied van de Dani. De Dani zijn dan ook in de meerderheid. Het beeld van peniskoker en bot door de neus komt van deze stam. De oude generatie loopt nog steeds dagelijks op deze manier rond. De jongere generatie heeft ‘normale’ kleding aan. Dit is een stuk comfortabeler aangezien de vallei op hoogte ligt en het er dus koud kan worden. De oudere generatie lost dit op door zichzelf in te smeren met varkensvet. Dit zorgt voor een beschermende laag tegen de kou. Als buitenstaander is de geur van het varkensvet echter ‘uniek’ te noemen.

Dani kinderen

Als je in Papua reist, is de kans groot dat je ook een ‘war game’ gaat zien. De Dani waren tot ver in de 20ste eeuw erg oorlogszuchtig en inderdaad ‘koppensnellers’. De verschillende dorpen uit de omgeving gingen zeer regelmatig met elkaar op de vuist. Meestal ging het om kleine zaken als het stelen van een gewas, maar het gevolg was meestal groot met zelfs doden. Om van deze gevechten af te komen besloot de Indonesische regering om alcohol te verbieden voor de Dani. Sinds de afschaffing is het een heel stuk rustiger geworden en zijn er zelden tot nooit meer gevechten. Hoewel, van aardappels kun je toch ook alcohol maken?

War Game II

Omdat deze gevechten een belangrijk deel van de cultuur vormen, oefenen de stammen eens in zoveel tijd ‘oorlog voeren’. Hier is een jaarlijks festival omheen gemaakt waarbij alle stammen uit de vallei meedoen. Echter alleen al één stam het ‘oorlog te zien voeren’ is al indrukwekkend. Net als tijdens vroegere Europese gevechten staan de mannen op een rij tegenover elkaar en gaan elkaar te lijf met 2,5 meter hoge speren. De oorlogskreten klinken van alle kanten en in volle sprint vliegen ze op elkaar af. Na het gevecht is het tijd de overwinning te vieren in het omheinde dorp.

War Game War Game IV

Praktische tips voor Papua

Vervoer

Er zijn vluchten van Jakarta via Bali naar Jayapura. Eenmaal in Jayapura is het vaak nodig een nacht te moeten verblijven in verband met de vluchttijden. Vervolgens vlieg je met een klein vliegtuigje van Jayapura naar Wamena.

Vervoer in de Baliem Vallei kan gedeeltelijk met lokale busjes aan de noordkant van de vallei. In het zuiden lopen geen wegen en gaat alles te voet.

baliem valley view

Visum

Papua is een deel van Indonesië en hier is een visum voor nodig. Echter daar bovenop heb je voor een bezoek aan de Baliem vallei een speciale ‘bezoekerspas’ nodig. Dit is een soort van toeristenvergunning die je moet regelen voordat je naar de vallei vliegt. Deze vergunning is ingevoerd om een vorm van controle vanuit Jakarta te kunnen houden over het afgelegen gebied.

Accommodaties

In Wamena zijn een aantal eenvoudige hotels waarvan Pilamo hotel de beste is. Buiten de stad in de vallei is er nog de Baliem Valley resort. Dit is de meest luxe optie in het hele gebied. De rest van de accommodaties bestaan uit homestays. Je verblijft in een simpele hut met gedeelde faciliteiten.

Tour boeken

Het is aan te bevelen om een reis naar de Baliem Vallei van te voren te boeken. Het is te organiseren vanuit Jayapura. Houdt er dan echter rekening mee dat dit dagen kan duren voordat je kunt vertrekken. Het verkrijgen van een ‘bezoekerspas’ duurt, door de bureaucratie, een tijd. Regel je de tour voor vertrek vanuit Nederland of bijvoorbeeld Bali houdt dan nog steeds in gedachten dat het simpelweg tijd kost om alles te organiseren. Zelf op goed geluk naar de vallei reizen is niet mogelijk zonder een pas. Om een reis naar Papua van tevoren te boeken in Nederland kun je contact opnemen met DimSum Reizen. Zij kunnen op aanvraag een reis naar Papua organiseren zowel het land Papua New Guinea als het Indonesische deel.

Dani familie

Tips om mee te nemen naar Papua:

3 reacties

  • Pepita 9 februari 2019 - 19:18

    Hoi Omar! Wat een mooie blog en fantastische foto’s! Ik had nog een vraagje: Vanaf waar ben je naar Jayapura gevlogen? Groetjes, Pepita

  • Omar 11 februari 2019 - 10:06

    Hoi Pepita, we zijn vanaf Bali gevlogen. Er was destijds (misschien nog wel) een dagelijkse vlucht Jakarta – Bali – Jayapura.

  • Danielle 8 mei 2019 - 22:10

    Wat super om te lezen zeg!
    Mijn vraag via welke organisatie jullie dit hebben gedaan en of dit gecombineerd was met andere eilanden van Indonesië (bv Sumatra, Java & Bali)?
    Groetjes Danielle

Laat je horen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Volg al onze reizen!

Wil je onze reizen live volgen? Dat kan! Op Instagram nemen we je met stories, fotoseries en reels mee naar onze reisbestemmingen. We delen tips én een flinke dosis reisinspiratie.

Volg onze reizen