Haal de Robinson in je naar boven: 3 Ultieme survivaltips

Sinds Dennis Weening twee weken geleden bekend maakte dat in 2017 ook onbekende Nederlanders mee mogen doen aan Expeditie Robinson, is ons kikkerlandje helemaal in de ban van survivallen. Iedereen kent wel minimaal één iemand die zich heeft opgegeven voor het TV programma en je wordt dan ook overspoeld door video’s met wanna be Robinsons. En ja, ook ik ben één van de vele survivalliefhebbers die een oproep doet om aan Expeditie Robinson mee te doen. Maar overleven in de wildernis: is dat wel zo leuk als het klinkt?

Alle gekheid op een stokje: bij het TV programma Expeditie Robinson hoef je je om je veiligheid natuurlijk geen zorgen te maken. Het spel is meer gericht op fysieke proeven en psychologische spelletjes dan op écht overleven. Sowieso is de kans dat je ooit in een overlevingssituatie terecht komt verwaarloosbaar. Maar wij als reizigers kunnen niet voorbereid genoeg op reis gaan. Dus of je nu je eigen Robinson avontuur aangaat tijdens een eenzame solo-trip, gaat backpacken met je BFF of er met de familie een dagje op uit gaat in eigen land: met deze drie tips weet je zeker dat jouw vakantie niet uitloopt op een deceptie, in welke situatie je ook terecht komt.

De drie survival keywords

Wanneer het op survivallen – of overleven – aankomt zijn er drie keywords: water, onderdak en vuur. Water (vocht) heb je nodig om je lichaam te laten functioneren, onderdak om je te beschermen tegen de elementen en vuur om je warm te houden. En omdat het gelukkig niet realistisch is om te denken dat veel van ons ooit in de situatie terechtkomen, bespreek ik hieronder wat je moet doen bij noodsituaties in de wildernis, maar ook tijdens penibele momenten tijdens een doorsnee vakantie. Je hoeft je dus echt nooit meer zorgen te maken!

Robinson tip 1: Drink voldoende water

Een mens heeft vocht nodig, en veel ook. In tegenstelling tot eten, waar je in noodgevallen wel 10 dagen zonder kan, is 3 dagen zonder vocht wel echt het maximum, en dat is ook nog eens afhankelijk van de omstandigheden. Begeef je je op een droge, warme plek dan kan na 48 uur het lichtje al uit gaan.

Voldoende drinkwater

Het is een cliché, maar ga je op pad: neem gewoon altijd genoeg water met je mee, vooral als je de stad verlaat en bijvoorbeeld gaat hiken. Op warme plekken heb je, afhankelijk van je fysieke inspanning, zeker 3 liter per dag nodig om je een beetje goed te blijven voelen. Inventariseer daarom van te voren altijd of (drink)water beschikbaar is op de plek waar jij heen gaat en zo niet, zorg dan voor je eigen voorraad. Je zal dan inderdaad met wat extra bepakking moeten lopen, maar deze extra kilo’s zouden je leven wel eens kunnen redden, dus denk hier niet te gemakkelijk over! Zo heb ik wel eens midden in de zomer boven op een berg gestaan toen twee jongens naar mij toe kwamen: “Wij wilden zo licht mogelijk naar boven hiken, dus mogen we misschien wat water van je drinken?” Ja hallo, ik wil ook het liefst zonder bepakking naar boven lopen! Afgezien van de risico’s die je in zo’n geval loopt, wordt dit ook niet gewaardeerd door je mede-wandelaars, en velen weigerden dan ook hun water te delen met deze jongens.

Water uit de natuur

Eindig je, om wat voor reden dan ook, in de wildernis zonder je eigen water, dan is de natuur je beste vriend. Water is, zelfs op de meest droge plekken op aarde, wel ergens te vinden. Bedenk hierbij altijd: hoe groener het landschap, hoe vochtiger de grond! Let wel op: onbehandeld water (zoals bergmeertjes, modderpoeltjes, maar zelfs smeltwater) kan bacteriën bevatten, dus filter of behandel het wanneer je de mogelijkheid hebt. Neem uit voorzorg een waterfilter mee, zeef water met je kleding en kook het vervolgens minimaal 5 minuten boven een vuurtje of maak zelf in een geval van uiterste nood zelf een filter, zoals in het onderstaande filmpje van good old Bear Grylls te zien is.

Robinson tip 2: Bescherm jezelf tegen de elementen

Ben je verdwaald dan is bescherming tegen de elementen van cruciaal belang. Kou en warmte kunnen, aangewakkerd door wind en/of neerslag, leiden tot levensbedreigende situaties; om nog maar te zwijgen over onweer. Zorg dus dat je onderdak hebt, waar je ook bent.

Schuilplaats zoeken

Begeef je je nog enigszins in de bewoonde wereld, hou dan altijd in je achterhoofd in de gaten waar huizen, hutjes, overkappingen of schuilplaatsen zijn. Komt het voor dat je ineens moet schuilen voor een onweersbui, dan kun je hier terug naar toe. Begeef je je in een armer deel van de wereld en schuil je in zo'n situatie bijvoorbeeld bij een lokaal gezin (die dit al een hele eer vinden waarschijnlijk), toon je dankbaarheid dan in de vorm van een klein souvenir of een andere vorm van ondersteuning. Grotten zijn verder prima plekken om te schuilen, maar afhankelijk van waar je bent wel op of deze niet bewoont is door iemand die hoger in de voedselketen staat dan jij. Schuilen onder bomen voor de regen is natuurlijk prima, maar pas wel op bij onweer. Een auto is bij onweer trouwens de meest veilige plek waar je kunt zijn: ik kan het weten, want in 2009 werd mijn auto in Colorado door de bliksem getroffen!

Zelf een schuilplaats bouwen

Soms ken je je omgeving en is het makkelijk schuilen, maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat je in de wildernis verdwaalt en uit het niets een hut of andere vorm van onderdak moet maken. Wel nu: dat is het moment dat de echte Robinson in jou naar boven komt! Neem een voorbeeld aan Boerin Bertie en maak van natuurlijke materialen een overkapping of hutje dat aan de volgende eisen voldoet:

niet groter dan nodig (ben je alleen, dan hoef je geen 4 persoons onderkomen te maken
(zo veel mogelijk) waterdicht, winddicht en zo goed mogelijk geïsoleerd.
bouw nooit naast een riviertje: regenval kan het riviertje doen groeien en je huisje (en jou) meesleuren.
probeer je bouwsel zo opvallend mogelijk voor reddingswerkers neer te zetten: hoe fijn je hut ook is, je wilt uiteindelijk natuurlijk gered worden!

Wil je inspiratie voor het bouwen van onderdak? Volg de serie “Marooned with Ed Stafford” op Discovery Channel. Sowieso een hele goede inspiratiebron voor avonturiers, niet alleen qua het bouwen van een tijdelijk huis.

Robinson tip 3: Maak een vuur en blijf warm

Vuur maken is niet alleen van cruciaal belang wanneer je echt verdwaald bent; ook wanneer je bewust (in je eentje of met een groep) in het wild overnacht is vuur een belangrijke factor, en wel om vijf redenen:

vuur geeft je licht
vuur geeft je warmte
vuur geeft je de mogelijkheid eten te koken
vuur geeft je (een gevoel van) veiligheid
vuur geeft je de mogelijkheid reddingswerkers of anderen te seinen

Zelf vuur maken

Vuur maken heeft zo z’n voordelen, zoals je ziet, maar pas op: dat komt met een prijs. Vuur maken is namelijk een stuk lastiger dan je denkt, helemaal wanneer alles om je heen nat is, je niet voldoende hout hebt of het te koud hebt om je nog in te spannen. Ga je daarom een situatie tegemoet waarin je mogelijk vuur moet maken (om te overleven) neem dan voorzorgsmaatregelen mee, zoals een vuursteen of watervaste lucifers. Hiermee krijg je een vuur gemakkelijker aan dan met de wrijvingstechniek (zie de filmpjes van Ed Stafford voor goede voorbeelden).

Warm blijven zonder vuur

Vuur geeft je zoals gezegd licht en de mogelijkheid te koken (beide een luxe), maar houdt je daarnaast ook warm. En warm blijven is essentieel, mocht je je in een survivalsituatie bevinden. Maar in sommige situaties is het maken van een vuur onmogelijk, of lukt het simpelweg niet. Ook dan moet je warm zien te blijven. Je kunt dan als een gek rondjes gaan rennen (ja, je wordt daar warm van) maar daar verbruik je te veel onnodige energie mee. Wat je dan wel moet doen? Squatten! De squatoefening is dé oefening waarbij je lichaam met het minste energieverbruik het warmst blijft. Met andere woorden: dit hou je het langst vol en vergroot daarmee je overlevingskansen. En de bonus is: je krijgt er nog strakke billen van ook. Laat maar komen dus, die overlevingssituatie!